Nederland moet meer inzetten op een Europees defensiebeleid, zegt de Adviesraad voor Internationale Vraagstukken (AIV). Volgens oud-Defensieminister Joris Voorhoeve moet Nederland minder afhankelijk worden van de NAVO en meer samenwerken met Frankrijk en Duitsland, zegt hij in Dit is de Dag . Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen, reageert op het advies.
In het advies van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) dat vandaag werd gepubliceerd, staat dat het veiligheidsbeleid in Nederland zich moet inzetten voor vergaande defensiesamenwerking nu zij niet langer op steun kan rekenen vanuit de Verenigde Staten. Volgens Voorhoeve, vicevoorzitter van de AIV, kan Europa niet meer leunen op de VS nu zij geen leiding meer neemt in tijden van internationale crises.
Voorhoeve maakt zich zorgen over de kwetsbare positie van Europa op het gebied van krijgsmacht: “De NAVO is verzwakt, waardoor Europese landen zelf meer moeten gaan doen om hun veiligheid te waarborgen. Als dat niet gebeurt, dreigt Europa in de knel te komen tussen twee grote giganten in de wereld: de Verenigde Staten en China.”
Ook benadrukt hij het belang om Groot-Brittannië bij de veiligheid van Europa te blijven betrekken aangezien Groot-Brittannië ongeveer twintig procent van de Europese vermogens op defensiegebied bezit.
De Franse minister noemt de NAVO hersendood, maar zo ver wil Voorhoeve niet gaan. “NAVO leidt aan een tijdelijke ziekte, maar het lijkt mij nog steeds het beste als de NAVO-leden samen optrekken.”
Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen, deelt die analyse. “Ik zou alleen meer urgentie aan de samenwerking willen verbinden, omdat de Amerikanen voorlopig druk zijn met hun eigen problemen, zoals de economische crisis en de heersende sociale onrust. Vervolgens hebben ze nog te maken met China en pas dan is Europa aan de beurt. We moeten er echt aan wennen dat we dit als Europa alleen moeten oplossen.”
Om de Europese samenwerking te versterken, pleit Voorhoeve onder andere voor een Europese veiligheidsraad. “Dit is een tamelijk informeel overleg tussen Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië om de instabiliteit in Europa aan te pakken. Dit overleg moet ervoor zorgen dat de samenwerking minder chaotisch en effectiever verloopt dan nu.”
Daarnaast zou er een Europees militair hoofdkwartier moeten worden opgericht. “Op het hoofdkwartier doordenken Europese landen samen de mogelijke crisissituaties en zetten op papier wie wat zal bijdragen om de mogelijke crisis op te lossen.”
Het derde advies om de Europese samenwerking te versterken, is taakspecialisatie. “De feitelijke inzetbaarheid van militairen om een probleem aan te pakken moet verbeteren. Op de taken die je kiest, in overleg met je bondgenoten, ga je als land meer doen.” Toch kleeft daar volgens De Wijk een risico aan: “Je moet zeker weten dat je van je bondgenoten op aan kunt, want anders zullen landen altijd door blijven gaan in het investeren van brede krijgsmacht.”
Voorhoeve is positief gestemd en verwacht de komende jaren een doorbraak in het Europese defensiebeleid.
