De situatie in Oekraïne wordt met de dag nijpender en zal vermoedelijk verder verslechteren nu Trump is herkozen. De Oekraïense bevelhebber generaal Syrskyi meldde deze week dat de druk op de Donbas enorm is.
Analisten voorspellen dat het front op verschillende plekken kan instorten. In de regio Loehansk, in het noorden van de Donbas, ligt Koepjansk onder vuur. Troepen zouden al de rivier de Oskil over zijn gestoken.
Begin oktober verslechterde de situatie en hadden de Russen een overwicht van tien staat tot één op het gebied van granaten en andere munitie. Als Koepjansk valt dan neemt de bedreiging voor het noordwestelijk gelegen Charkiv verder toe. Deze tweede stad van Oekraïne ligt nu al continu onder vuur.
Verder naar het zuiden neemt in de regio Donetsk de dreiging voor Pokrovsk toe. Verlies van dit belangrijke logistiek centrum opent voor de Russen de weg naar grotere delen van de Donbas. Dorpen en stadjes ten zuiden en ten noorden van de stad zijn reeds gevallen.
Dat president Zelensky een probleem heeft, blijkt uit zijn lauw ontvangen ‘overwinningsplan’, dat op geen enkele manier duidelijk maakt hoe die overwinning moet worden behaald.
De Westerse bondgenoten, de Amerikanen voorop, willen niet dat met hun wapens doelen diep in Rusland wordt getroffen. Het plan bevatte daarom irreële eisen, zoals de levering van Tomahawk-kruisraketten met een bereik van 1500 km als onderdeel van een ‘niet-nucleair afschrikkingspakket’.
Maar de Amerikanen zijn bang voor escalatie, omdat er in Rusland meer doelen dan Amerikaanse wapens zijn, en de Amerikanen reserves willen houden voor een conflict in het Midden-Oosten en met China, bijvoorbeeld om Taiwan.
Schreeuwend tekort aan soldaten
Een schier onoplosbaar probleem voor Zelensky is het schreeuwende tekort aan soldaten. Onlangs is besloten om er 160.000 extra op te roepen. Dat is onvoldoende. Roman Kostenko, de secretaris van de parlementaire defensiecommissie, riep deze week op om dat aantal op 500.000 te brengen.
Oekraïne heeft zelf ook fouten gemaakt. Een probleem is dat het aantal fortificaties in de Donbas relatief beperkt is en te laat gebouwd. Als de verwachte doorbraken komen, kunnen de Russen vechten op terrein dat beter geschikt is voor hun wijze van optreden.
Een onhandige zet was de bezetting van delen van Koersk in Rusland. Ik heb nooit gevonden dat Oekraïne hiermee een meesterzet deed. Goed geoefende troepen moeten niet in Koersk zitten, maar in de Donbas.
Inmiddels vechten Russische troepen in Koersk zij aan zij met Noord-Koreanen, waardoor het conflict op zorgwekkende wijze een internationale dimensie krijgt.
In de meeste hoofdsteden valt ook te horen dat Zelensky onmogelijk in staat is alle verloren gebieden te heroveren. Er zal op enig moment onderhandeld moeten worden, maar zoals het nu gaat, staat Poetin er dan beter voor.
De crux is dat Oekraïne het kwantitatieve Russische overwicht met kwaliteit moet compenseren. Dat kunnen alleen de Amerikanen. Maar de in april doorbroken obstructie van de Republikeinen om Amerikaanse wapens en munitie te leveren, heeft aan Oekraïne een tik uitgedeeld die het land nauwelijks te boven is gekomen.
Deze ervaring belooft weinig goeds nu Trump weer president wordt, ook al heeft hij beloofd de oorlog binnen 24 uur te beëindigen.
Rob de Wijk, Trouw, 7 november 2024
Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.
Experts
Related Content
