HCSS
  • Home
  • Research
    • Research
      • All Publications
    • Trending Topics
      • Europe in the Indo-Pacific Hub
      • Climate & Security
      • Energy & Natural Resources
      • Cyber Policy and Resilience
      • Initiative on the Future of Transatlantic Relations
      • PROGRESS / Strategic Monitor
    • All Topics
      • Defense & International Security
      • Global Power Shifts
      • National Security Strategy
      • Energy
      • Environment & Climate
    • All Topics
      • RuBase
      • Governance & International Organization
      • Technology & Innovation
      • Sustainability & Resource Scarcity
    • All Topics
      • Minerals & Metals
      • Emerging Economies
      • Terrorism Piracy & Crime
      • Food
      • Water & Land
  • News
    • Podcasts
    • Columns
    • Events
  • Services
    • The HCSS Datalab
      • Climate Security Risk Monitor
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Strategic Analysis
    • Summer Schools
    • IDCSS 2021
      • About
      • Cyber Resilience Game
      • 2021 Challenges
      • Program 2021
      • Organizers
      • FAQ
      • Apply
  • About Us
    • Experts
    • Contact
    • Press & Media Inquiries
    • Jobs
    • Partners & Clients
    • IMCCS
    • Global Futures Foundation
  • Search
  • Menu Menu

News

Column: Nederlanders lijden aan een rampzalig gebrek aan kennis over de internationale politiek

June 25, 2021
Column Trouw Rob de Wijk

In 1952 vlotten de Haagse formatiebesprekingen ook al niet. Het struikelblok was welke partij de minister van buitenlandse zaken mocht leveren. Uiteindelijk werd het een Nederlandse, dus lelijke oplossing. Er kwamen twee ministers, de partijloze Beyen en de KVP’er Luns. De Britse koningin vroeg aan Luns waarom een klein land als Nederland twee minister van buitenlandse zaken heeft. “Omdat wij zoveel buitenland hebben”, zou hij hebben geantwoord.

Luns was een fenomeen, mogelijk de meest invloedrijke Nederlandse minister van buitenlandse zaken ooit. Hij vertegenwoordigde de machtspolitieke, realistische denkschool, die later plaatsmaakte voor een meer idealistische benadering, waarbij het gaat om goed doen in de wereld. De afgelopen decennia overheerste het opgeheven vingertje. Nederland als dominee, die welzijn én handelsbelangen probeert veilig te stellen, maar vooral weet wat goed is voor de rest van de wereld.

Nu China in het centrum van de belangstelling staat, is de realistische denkschool weer hot en hebben we behoefte aan een nieuwe Luns. Want het nieuwe paradigma in de internationale politiek is de strijd tussen de grootmachten. Dit vereist een omslag in het denken in een land waar, precies zoals Luns zei, buitenlandse krachten onze veiligheid en welvaart bepalen.

Toch blijkt uit het recente onderzoek Transatlantic Trends 2021 dat de Nederlandse publieke opinie niet wezenlijk afwijkt van die in andere Europese landen. We zien de VS nog steeds als het belangrijkste land, gevolgd door China, en klimaatverandering en gezondheid als de belangrijkste uitdagingen. Net als in veel andere landen denken we dat ons land veel meer invloed heeft dan de buren ons toedichten.

Gebrekkige kennis maakt ontvankelijk voor makkelijke meningen

Shockerend is dat Nederland helemaal onderaan bungelt als het gaat om kennis over de internationale politiek: 4 procent vindt zich goed geïnformeerd, 36 procent een beetje en de rest niet of nauwelijks. In een tijd van grote geopolitieke veranderingen is dit rampzalig. Gebrek aan kennis maakt de gemiddelde Nederlander ontvankelijker voor de gemakkelijke meningen van populisten en commentatoren die je wijsmaken dat je je aan de grote veranderingen kunt onttrekken door de luiken te sluiten.

Ik houd de politiek en media hiervoor verantwoordelijk. In de Tweede Kamer wordt vooral op basis van opinies gediscussieerd. Vragen worden gesteld naar aanleiding van het nieuws. Inhoudelijke debatten zijn schaars. Kennis ontbreekt. Met achttien partijen en al die minifracties wordt dat alleen maar erger.

De 4 procent goed geïnformeerden zijn krantenlezers en podcast-luisteraars. Degenen die vertrouwen op de sociale media weten helemaal niets en volgers van radio en tv een beetje. De commerciëlen doen afgezien van het nieuws niets, en bij de publieke omroep is het buitenland een ondergeschoven kindje. Nieuwsuur, Buitenhof en Bureau Buitenland doen hun best, maar goed bekeken talkshows zijn een ramp. Het zijn incestueuze meningenwinkels waar, afgezien van wat corona-experts, deskundigen niet meer welkom zijn en journalisten journalisten interviewen die opinies verkondigen.

De gemiddelde kijker weet beter wie Holleeder of Taghi is dan Merkel of Xi. Wil Nederland zich kunnen aanpassen aan de nieuwe wereld, dan moet dit veranderen. Deskundigen moeten weer welkom zijn en eens per week moet een talkshow over buitenlandbeleid gaan. NPO, regel dit alsjeblieft!

Rob de Wijk, Trouw, 25 juni 2021

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

  • Share on Facebook
  • Share on Twitter
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Rob de Wijk

Related News

Related Content

  1. Boekestijn en De Wijk Zomer Special: Gaat het wel goed met Rob de Wijk?
  2. Lezing Rob de Wijk in Hattem over China
  3. Beschouwing verkiezingsuitslag met Rob de Wijk

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Terms & Conditions (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Responsible Disclosure Policy

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    New Threats, New Responsibilities: Europe and its SecurityPatrick Bolder: ‘’Politiek is niet bezig met veiligheid van Nederla...
    Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!