Voor veel Russische oligarchen en generaals ging het leven tot aan de Wagner-opstand eigenlijk vrij normaal zijn gangetje. Maar sinds die opstand, opgeteld bij drone-aanvallen op Moskou en de aanval op Belgorod, is daar duidelijk verandering in gekomen, zegt defensiespecialist Patrick Bolder in BNR’s Boekestijn en De Wijk.
Met het groeien van de wanhoop onder de bevolking wordt ook het anti-westerse en anti-Oekraïne-sentiment alleen maar groter, suggereert Tatiana Stanovaya in het artikel Putin’s Age of Chaos, The Dangers of Russian Disorder. En dat maakt de Russische staatspropaganda veel effectiever dan in het Westen vaak gedacht wordt, zegt historicus Arend Jan Boekestijn. ‘Ze komt tot de conclusie dat er allemaal divergerende interne krachten in werking treden.’
De Russische elite valt uiteen in allemaal facties, schrijft Stanovaya. De crisis rond het leiderschap van president Vladimir Poetin verdiept zich: die opereert uitsluitend reactief, zonder dingen echt op te lossen. De inflatie loopt op en er zijn geen effectieve antwoorden op nieuwe uitdagingen, zegt Boekestijn. ‘De maatschappij ontwikkelt steeds meer een anti-establishment-sentiment; die gaan maar door met kaviaar eten en wodka drinken en zij betalen de prijs.’
Podcast: Luister hier naar de hele aflevering van Boekestijn en De Wijk
Patrick Bolder ziet ook een president Poetin die helemaal geen verantwoording neemt, waardoor generaals zich ongehinderd kunnen profileren en uitspreken. Buiten Rusland blijft de schade voor oligarchen beperkt tot wat groter ongemak bij het opnemen van geld, aan de ketting gelegde schepen of kinderen die niet naar school kunnen. Bínnen Rusland groeien inderdaad de verschillen en daarvan profiteren vooral de ultra-nationalisten, naarmate Poetin langer weigert op te treden.
En dat is een gevaarlijke ontwikkeling, zegt Bolder, die hij ook beschreven ziet in het artikel van Tatiana Stanovaya. In plaats van te verwachten dat de verzwakking van Poetin leidt tot een vredesbeweging, voorziet zij een dystopische toekomst. Met meer chaos, onduidelijkheid en onvrede, vooral richting het Westen. Bolder: ‘Rusland is in gevaar, vinden de Russen. En ze vinden dat ze meer verantwoording moeten nemen tegenover het Westen.’
Positief stemmende bewegingen van jongeren-debatclubs zullen het uiteindelijk afleggen tegen de machtige ultra-nationalisten, die alleen maar harder gaan roepen dat het klassieke Russische leven in gevaar is door het perfide Westen, zegt Bolder. ‘Dat vind ik wel gevaarlijk. Stanovaya beschrijft ook dat er een fragiele staat ontstaat. Met leiders die niet meer aan het langetermijnbelang van Rusland denken, maar alleen bezig zijn met hun eigen belang op korte termijn.’
Het resultaat zal zijn dat de wereld te maken krijgt met een gevaarlijker en onvoorspelbaarder Rusland, waarvan telkens weer de vraag is wat de volgende stap is. ‘Het gaat voor Rusland niet de goede kant op. Het gaat ze om het voortbestaan van de staat Rusland, en daarom moet die speciale militaire operatie gedaan worden. Dat is het verhaal dat er nu resoneert en steeds meer tractie lijkt te krijgen. En de onvoorspelbaarheid wordt alleen maar groter.’
Experts
Related Content
