De defensieministers van de NAVO-landen breken zich donderdag en vrijdag in Brussel het hoofd over de toekomst van het bondgenootschap. Het Reformatorisch Dagblad interviewde Rob de Wijk en Arend Jan Boekestijn over de huidige staat van de NAVO, en de toekomst van het bondgenootschap. „De Europese Unie zal steeds meer zijn eigen plan moeten trekken. Zonder Amerika en zonder Turkije.”
Dr. Rob de Wijk, directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS), ziet de geschiedenis zich herhalen: „Na de Tweede Wereldoorlog kwam er een West-Europese Unie (WEU), als verdedigingsalliantie. Tot de NAVO die taak overnam. Momenteel zit de NAVO in zwaar weer, op een wijze die we niet eerder hebben meegemaakt.”
De houding van de Amerikaanse president Trump speelt daarin een grote rol. „De Verenigde Staten hebben geen militaire actie ondernomen na het neerhalen van hun drone en na de aanval op olie-installaties in Saoedi-Arabië. Vervolgens trekken ze zich terug uit Noord-Syrië, waardoor de Koerden niet langer worden beschermd. Als je nooit bereid bent in actie te komen en je laat tegelijk bondgenoten aan hun lot over, dan is de alliantie feitelijk kapot. Toen ik twee weken geleden in Letland was, zag ik daar grote bezorgdheid: wat hebben we aan zo’n bondgenoot?”
Unieke situatie
„De dood van de NAVO” is volgens De Wijk vaker voorspeld, in de jaren negentig al. „Nooit eerder bleek echter dat een van de bondgenoten niet voor de ander wil lijden en niet bereid is militaire macht in te zetten. De huidige situatie is uniek.”
Daar komt bij dat Turkije zijn eigen gang gaat. „Door S400-raketten aan te schaffen, en door Irak binnen te vallen. De Turkse regering schuurt nu aan tegen het bondgenootschap waarin Rusland en China de dienst uitmaken.”
Europees leger
De rest van Europa moet er conclusies uit trekken, vindt de deskundige op het gebied van internationale betrekkingen. „Niet Amerika om grotere inzet smeken, maar de route van de Europese Unie kiezen. Dan ben je tegelijk van Turkije af.”
Lange tijd was de EU vooral een economische alliantie, maar ook de plicht tot verdediging van bondgenoten staat in het verdrag. „Zelfs in sterkere bewoordingen dan in het NAVO-verdrag.”
De EU is volgens De Wijk goed tot kleine operaties in staat. „In Somalië zetten de EU en de NAVO zich beurtelings in en de EU deed dat met meer succes dan de NAVO.”
Voor grotere operaties schiet de capaciteit van de Europese Unie echter tekort. „Voor communicatie-, satelliet- en commandosystemen is Europa nog te afhankelijk van de VS.”
Brexit als ramp
Een brexit zal ook in militair opzicht grote gevolgen hebben, zegt De Wijk. „Eigenlijk is het een ramp voor de Britten, want ze vallen tussen wal en schip als ze buiten de EU staan op het moment dat die de functie van de NAVO steeds meer overneemt.”
Dat de EU-gevechtskracht zonder Britse deelname minder is, onderschrijft De Wijk niet direct. „Veel grondtroepen heb je niet nodig; de realiteit is dat je al heel snel bij nucleaire wapens uitkomt, al wil niemand dat horen. Als de VS zich verder terugtrekken, is de logische consequentie dat meer Europese landen atoomwapens gaan ontwikkelen. Dat is twee jaar geleden in Duitsland al voorgesteld door politicoloog Christian Hacke, maar hij werd voor gek verklaard. Het is echter wel logisch, tenzij de EU met Amerika en Engeland afspreekt dat hun kernwapens het Europese vasteland blijven beschermen.”
Lees het gehele artikel op de website van Reformatorisch Dagblad.