Jachtvliegtuigen, fregatten, radars en raketsystemen: ze bevatten allemaal een schat aan zeldzame aardmetalen, zoals lithium, dysprosium en yttrium. Landen die over voldoende van dit soort kritieke grondstoffen beschikken, kunnen hun defensie-industrieën laten bloeien. Maar wie niet tijdig over de metalen beschikt, heeft het nakijken.
Logisch dus dat de Europese Unie in deze geopolitiek onzekere tijden hard broedt op allerlei plannen om te zorgen dat haar defensie- en andere bedrijven genoeg zeldzame aardmetalen binnenkrijgen, niet alleen nu maar óók de komende jaren nog. Donderdag gaan de EU-kopstukken Ursula van der Leyen en Antonio Costa in gesprek met onder meer de Chinese leider Xi Jinping op hun tweejaarlijkse EU-China-top over precies dit onderwerp.
China heeft Europa volstrekt én bewust afhankelijk gemaakt door zijn positie als leverancier van de metalen al vanaf de jaren zeventig fors uit te bouwen. Daardoor is China inmiddels de absolute wereldmarktleider: Beijing controleert bijna 70% van de winning van zeldzame aardmetalen en 90% van de verwerking ervan.
In deze editie van ‘In het defensief’ gaan we in gesprek met strategisch analist Ron Stoop van denktank HCSS over de consequenties hiervan. Hoe kan Europa China overtuigen de zeldzame aardmetalen te blijven exporteren voor onze defensie-industrie maar ook ten behoeve van onze productie van windparken en elektrische auto’s? En kan Europa snel mijnen openen in onder meer Portugal en Scandinavië om zelf meer metalen te mijnen? Volgens Stoop is haast geboden.
‘Als je alles bij elkaar optelt zit een meerderheid van de door de EU aangemerkte kritieke grondstoffen in defensiesystemen. Als die kraan opeens dichtgedraaid wordt, kan dat leveranciers opeens in de problemen brengen – onder andere omdat bedrijven vooral kijken naar de korte termijn.’