Ook al is de afspraak met Iran slechts het begin van een vredesproces, toch is er eindelijk een sprankje hoop voor het Midden-Oosten. Natuurlijk is er de mogelijkheid dat Iran de afspraken schendt en toch besluit een kernwapen te ontwikkelen. Maar het is niet verstandig de afspraken met Iran te bagatelliseren.
Eindelijk is er sprake van een zekere normalisatie van de betrekkingen tussen Iran en de Verenigde Staten en enig zicht op een bredere oplossing voor de problemen in het Midden-Oosten. .
Hoezeer de kaarten in het Midden-Oosten opnieuw worden geschud, blijkt uit de felle retoriek van de tegenstanders van dit proces in Israël en Saoedi-Arabië en van de pro-Israël lobby in Amerika. Met hun kritiek op het nucleaire akkoord plaatsen zij zich echter buiten de orde. De wereld haalt opgelucht adem nu er schot in de kwestie-Iran zit en wordt doof voor de retoriek van deze haviken.
Bovendien kan president Obama niet anders. Door de Arabische opstanden is de positie van Amerika in de regio verzwakt. Willen de Amerikanen nog invloed in de regio houden dan is een nieuwe aanpak nodig. Die nieuwe aanpak wordt mogelijk doordat Amerika door de schaliegasrevolutie energieonafhankelijk wordt.
Het Midden-Oosten, met inbegrip van het olierijke Saoedi- Arabië, wordt daardoor minder belangrijk. Daardoor en door bezuinigingen op defensie wordt de diplomatie het geprefereerde instrument. Dit wordt versterkt door de Russisch-Amerikaanse aanpak rond de Syrische chemische ontwapening, waardoor een brede diplomatieke oplossing voor de hele Golf-regio mogelijk wordt.
Vlucht naar voren
Tot slot erkennen de nieuwe leiders in Iran dat dit het moment voor toenadering is. En ayatollah Khamenei weet dat hij geen keus heeft. Op termijn raakt Iran Syrië als bondgenoot kwijt. Wat overblijft, is vijandschap met de Arabische wereld, sancties, een dreigende westerse interventie en permanente isolatie.
De vlucht naar voren is de enige logische keuze. Sterker, als Iran zijn nucleaire programma aan banden legt en ook nog eens actief meewerkt aan een vredesregeling voor Syrië en pro-Iraanse elementen zoals Hezbollah onder de duim houdt, kan Iran een nieuwe dominante rol in de regio spelen waardoor die kernwapens überhaupt niet meer nodig zijn.
Het gebeuk van de critici is vooral een uitdrukking van hun zorg over de positie van Israël en Saoedi-Arabië. Begrijpelijk, want als Iran door de toenadering uit zijn isolement komt, zijn deze landen zonder twijfel de grote verliezers.
Dit lijkt mij de reden waarom deze landen het Westen van ‘appeasement’ beschuldigen; toegeven aan een onbetrouwbaar land dat de situatie misbruikt om zijn machtspositie te verbeteren.
Status quo
Het slechte nieuws voor Israël en Saoedi-Arabië is dat dit door de nieuwe toenadering versneld gaat gebeuren. Daarom hebben beide landen helemaal geen belang bij verandering van de status quo. Zij hebben belang bij een geïsoleerd, vijandelijk Iran dat met sancties en het dreigen van geweld onder de duim wordt gehouden.
Want zo’n Iran kan geen rol van betekenis in de regio spelen. Voor Israël, Saoedi-Arabië en de Amerikaanse pro-Israël- lobby is dit een aanmoediging om elke afspraak met Iran te torpederen.
Experts
Related Content
