In de hedendaagse ooglogsvoering winnen de ‘Davids’ het steeds vaker van de ‘Goliaths’. Deze ‘democratisering van geweld’ kan een grote bedreiging gaan vormen voor westerse krijgsmachten, zegt HCSS-onderzoeksdirecteur Tim Sweijs in gesprek met Arend Jan Boekestijn en Rob De Wijk. ‘Die hele machtsbalans is flink verschoven, waardoor we niet meer ver weg kunnen opereren zonder dat het ons veld raakt.’
Kleinere ‘krijgsmachten’ hebben steeds meer toegang tot wapens en munitie, zegt Sweijs. ‘Honderd jaar geleden konden de Britten ongestraft het Midden-Oosten bombarderen. Inmiddels hebben de Houthi’s langeafstandsraketten en drones, waarmee ze het internationale scheepsverkeer kunnen ontregelen en Saoedi-Arabië en Israël kunnen raken. Die verschuiving van de machtsbalans is een grote uitdaging voor westerse krijgsmachten.’
Dat betreft volgens Martijn Kitzen, hoogleraar irreguliere oorlogvoering en speciale operaties aan de Nederlandse Defensie Academie, niet alleen raketten die milities kunnen afvuren of aanslagen die ze kunnen plegen, maar ook online beïnvloeding. ‘Op het hoogtepunt van IS werden in Nederland soms 150.000 propagandaberichten per dag gegenereerd via botnets. En dat soort zaken zullen we in de toekomst alleen maar meer zien. Veel middelen zijn vandaag de dag ook toegankelijk voor niet-statelijke groeperingen.
Die toegankelijkheid van allerlei wapentuig en munitie is des te problematischer omdat niet alleen Rusland, maar ook verschillende extremistische groeperingen in het Midden-Oosten goed gedijen bij onvrede in de samenleving over het lokale bestuur. Tien jaar geleden stond IS bij iedereen op het netvlies, maar inmiddels zit de terreurorganisatie steeds meer ‘onder de grond’, zegt Kitzen. ‘Het totale gebrek aan behoorlijk bestuur is één van de belangrijkste factoren die een nieuwe cel van IS in de Sahel populair maakt.’
Een groot probleem is dat het vaak ontbreekt aan een politieke oplossing, die je met diplomatie en ontwikkelingshulp kun verspreiden in conflictgebieden, zegt Kitzen. ‘Je moet wel voor ogen hebben wat die oplossing is. In Afghanistan hadden we daar geen duidelijk beeld van, en dat ontbreekt nu ook nog totaal in verschillende conflicten. Ik hoop dat we inmiddels wel wakker zijn geworden uit onze strategische winterslaap, en dat mensen zich bewust zijn van verschillende scenario’s.’
Sweijs vraagt zich hardop af hoe de NAVO zou reageren op een mogelijk speldenprikje van Poetin in een van de Baltische staten, bijvoorbeeld Estland. ‘Hij kan daarmee proberen de eenheid van het bondgenootschap te testen. En dan ben ik wel benieuwd wat we hier in het Westen doen: stoppen we snel met het helpen van Oekraïne, om het NAVO-bondgenootschap te beschermen? Als dát gebeurt, zijn we eigenlijk terug bij een situatie van 15 december 2021, toen Poetin een ultimatum presenteerde aan de NAVO en de Amerikanen.’
Bron: BNR Nieuwsradio, 25 mei 2025
Hoe die vólgende oorlog er dan uit zou kunnen zien? Samen met Martijn Kitzen, hoogleraar aan de Nederlandse Defensie Academie, schreef Sweijs er een boek over: ‘De oorlog van morgen‘ (Uitgeverij Balans) is nu verkrijgbaar in de betere boekhandel.
Bron: Podcast Boekestijn & De Wijk, BNR Nieuwsradio, 24 mei 2025
Experts
Related Content
