Degene die zich vanuit het Westen het meest nadrukkelijk uitspreekt over de crisis in Oekraïne, is zonder twijfel Joe Biden. Hij waarschuwt al een tijd voor een Russische invasie in het land. Waarom bemoeit juist hij zich zo intensief met deze crisis? Natuurlijk is de VS als NAVO-lid betrokken bij het conflict, maar volgens experts staat er voor de Amerikanen meer op het spel. “Biden mág deze strijd niet verliezen.”
Zaterdag belde de Amerikaanse president een uur lang met de Russische president Poetin. Het was zijn zoveelste poging om de spanning aan de Russisch-Oekraïense grens enigszins te verminderen. Volgens de Amerikaanse president kunnen de Russen mogelijk voor het einde van deze week tot een aanval op Oekraïne overgaan. Bewijs voor deze bewering werd niet geleverd.
Het Kremlin doet de waarschuwingen over een spoedige Russische inval af als “provocatieve speculaties” en “hysterie”. Ook Oekraïne roept op tot rust in de regio. Vanuit Kiev klinkt geregeld kritiek op de Amerikaanse retoriek. President Zelensky vroeg dit weekend aan journalisten of er bewijs is voor een ophanden zijnde oorlog. Zelf had hij dat nog niet gezien.
Leiding nemen
“Je ziet hier dat Biden de leiding neemt. Hij doet dit vanuit de NAVO, want daar gaat het conflict met Poetin in de basis over”, zegt veiligheidsexpert Rob de Wijk van The Hague Centre for Strategic Studies. Volgens de Russische president schuift de NAVO te veel op naar het oosten. Hij eist dat Oekraïne geen onderdeel wordt van dit bondgenootschap. “Dit hele conflict is er vanuit Rusland op gericht om de NAVO uit elkaar te spelen.”
Maar dat is iets wat Biden zich niet kan permitteren, zegt Amerikadeskundige Willem Post van onderzoeksinstituut Clingendael. “Voor de Amerikanen is deze crisis absoluut cruciaal. De VS is nog steeds een supermacht, maar als ze nu onderuitgaan verliezen ze hun positie.” De Wijk beaamt dit. “Biden mag dit niet verliezen: hij móet overeind blijven. Als dat niet gebeurt heeft hij een geweldig probleem met China. Dan kan Xi Jinping doorpakken.”
Hij wijst op de ontmoeting van Poetin met Xi Jinping aan het begin van de Olympische Spelen. De twee landen zijn de afgelopen decennia naar elkaar toe gegroeid. De autoritaire regimes bekritiseren elkaar niet, helpen elkaar waar nodig en hebben een gemeenschappelijke rivaal: de Verenigde Staten. “In het Oekraïne-conflict gaat het er eigenlijk over wie de baas is in de wereld”, zegt De Wijk. Wanneer de Amerikanen de grip op de situatie verliezen geeft dit een signaal aan Peking, dat al langer bezig is met een uitbreiding van de invloedssfeer. “Poetin lift mee op de toegenomen macht van China. Je ziet dat autocratische landen in toenemende mate naar elkaar toetrekken.”
“Biden is een pur sang machtspoliticus. Hij ziet als geen ander dat dit nu gebeurt”, zegt De Wijk. “Door zijn ervaring en leeftijd weet hij hoe internationale machten functioneren. Hij kent de oude machtsverhoudingen uit de Koude Oorlog.”
Bron: nos.nl