America first! Dat is de bekende slogan van Donald Trump die zijn uitwerking had op de buitenlandse politiek van de president. Volgens directeur politieke zaken bij denktank HCSS Han ten Broeke gaat dit Amerikaanse standpunt niet meer veranderen, zelfs niet als Biden de macht krijgt. “Trump is misschien wel symbolisch voor een keerpunt maar hij is zelf niet meer dan een symptoom van iets wat langer plaatsvond.”
{“preview_thumbnail”:”/sites/default/files/styles/video_embed_wysiwyg_preview/public/video_thumbnails/6Zmj0oFowhc.jpg?itok=ehXqrOEi”,”video_url”:”https://www.youtube.com/watch?v=6Zmj0oFowhc”,”settings”:{“responsive”:1,”width”:”854″,”height”:”480″,”autoplay”:0},”settings_summary”:[“Embedded Video (Responsive).”]}
Ten Broeke legt uit in Goedemorgen Nederland dat Trump wordt gezien als een transactionele president. “Een dealmaker, what’s in it for me? Er moet iets voor terugkomen. Hij wil een einde maken aan dat Amerika overal ter wereld een politieman moet zijn en heeft zich niet in nieuwe militaire avonturen gestort. Trump is geen nieuwe oorlogen gestart. Hij heeft zich teruggetrokken uit Syrië met alle gevolgen van dien. Daarom is ISIS ook nog niet verslagen.”
‘America alone in plaats van America first’
Daarnaast is Trump ook tegen veel wereldhandelsakkoorden. “Dat doe ik wel bilateraal, zegt hij. Ook is Trump een handelsoorlog begonnen met China. Zijn kiezers denken dat dat positief is geweest, maar dat is het niet. Je ziet de handelsbalans van de Amerikanen alleen maar verslechteren. In de retoriek en in de uitstraling lijkt het heel tough, maar is het nu America alone in plaats van Amerika first. Maar Amerika zal er ook achter komen dat ze het niet alleen kunnen. Het verval van de Amerikaanse hegemonie is ingeleid door deze president.”
Trump heeft volgens Ten Broeke wel zijn verkiezingsbelofte waargemaakt dat hij Amerikanen voorop stelt. “Hij zei het heel mooi toen hij het klimaatverdrag van Parijs verscheurde. Hij heeft wel meer verdragen verscheurd zoals de Irandeal en wat wapendeals, maar bij het klimaatverdrag van Parijs zei hij: ik ben niet gekozen door de burgers van Parijs maar door de burgers van Pittsburg. Daar heeft hij natuurlijk wel een punt.”
‘Door Trump geen naïviteit meer over China’
Ook heeft Trump het INF-akkoord van tafel geveegd.”Dat is het akkoord dat regelt dat er geen raketten op Europese bodem hoeven te staan om de Russen van ons af te houden. Maar Trump is van mening dat hij het niet meer in Europa moet zoeken maar in China. Waar Trump een pluim voor verdient is dat hij ons heeft afgeholpen van de naïviteit over China. Hij heeft ook Europa een beetje wakker gekust. Wij moeten nu zelf voor onze defensie en onze veiligheid gaan zorgen. Democraat Biden zal over China geen andere houding gaan aannemen, die is misschien nog wel tougher.”
Ten Broeke verwacht dat de rivaliteit tussen China en de Verenigde Staten de buitenlandpolitiek van de gehele westerse wereld zal gaan bepalen. “Europa zal daar een positie in moeten zien te vinden. Heel veel Amerikaanse presidenten hebben ons gewezen op het feit dat wij onze contributie niet betaalden, deze Amerikaanse president heeft de NAVO een beetje onderuit gehaald door te zeggen dat de NAVO overbodig is. Daarmee heeft hij heel veel schade toegebracht aan de NAVO en het vertrouwen daarin, vraag maar aan de Baltische staten. Maar heeft er ook voor gezorgd dat wij in Europa nu zeggen: wacht eens even, misschien moeten wij eindelijk eens onze veiligheidsbroek gaan ophouden. Dat werd ook hoog tijd.”
‘Amerikanen gaan voor Amerikanen’
Trump is misschien wel symbolisch voor een keerpunt, maar hij is zelf niet meer dan een symptoom van iets wat al langer plaatsvond, stelt de buitenlanddeskundige. “Het vertrek van de Amerikanen uit het Midden-Oosten is niet met Trump begonnen. Je zou dat ook heel goed bij Obama kunnen leggen. Het was Obama die zich niet hield aan zijn eigen rode lijn in Syrië. Dat was het moment, zoals altijd in de buitenlandpolitiek, als er een vacuüm ontstaat, dat er een ander inspringt. Vaak een tegenstander van diegene die op dat moment de macht had. Dus de Russen en Iran zijn daarin gesprongen.”
Ten Broeke benadrukt dat er een nieuwe tijd is aangebroken. “Met Biden gaan wij niet meer terug. Biden zal nog wel wat handtekeningen zetten die Trump heeft weggehaald, wat andere accenten. Maar de politiek dat Amerikanen voor Amerikanen gaan, verandert niet.”
Dit artikel is geschreven door Bert van Doorn en verscheen oorspronkelijk op de website van WNL/Goedemorgen Nederland