HCSS
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Draghi Report Series
    • Events
    • Podcasts
  • Publications
    • Publications
      • All Publications
    • Defence & Security
      • Behavioural Influencing in the Military Domain
      • (Nuclear) Deterrence and Arms Control
      • Hybrid Threats
      • Rethinking Fire and Manoeuvre
      • Robotic and Autonomous Systems
      • Strategic Monitor Dutch Police
      • Transnational Organised Crime
    • Geopolitics & Geo-economics
      • China in a Changing World Order
      • Europe in a Changing World Order
      • Europe in the Indo-Pacific
      • Knowledge base on Russia (RuBase)
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Transatlantic Relations
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Climate and Security
        • International Military Council on Climate and Security (IMCCS)
        • Water, Peace & Security (WPS)
      • Critical Minerals
      • Energy Security
        • Tank Storage in Transition
      • Food Security
    • Strategic Technologies
      • Cyber Policy & Resilience
        • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • Emerging Technologies
      • Global Commission on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain (GC REAIM)
      • Semiconductors
      • Space
  • Dashboards
    • Dashboards
      • All Dashboards
        • GINA
    • Defence & Security
      • DAMON | Disturbances and Aggression Monitor
      • GINA | Military
      • Nuclear Timeline
    • Geopolitics & Geo-economics
      • Dutch Foreign Relations Index
      • GINA | Diplomatic
      • GINA | Economic
      • GINA | Information
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Agrifood Monitor
      • CRM Dashboard
    • Strategic Technologies
      • Cyber Arms Watch
      • Cyber Comparator
      • Cyber Norms Observatory
      • Cyber Transparency
  • Services
    • HCSS Boardroom
    • HCSS Datalab
    • HCSS Socio-Political Instability Survey
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School 2024
    • Southern Africa-Netherlands Cyber Security School 2025
  • NATO Summit
  • GC REAIM
    • GC REAIM | Members
    • GC REAIM | Conferences
    • GC REAIM | Partners, Sponsors, Supporters
  • About HCSS
    • Contact Us
    • Our People
    • Funding & Transparency
    • Partners & Clients
    • HCSS Newsletter
    • HCSS Internship Programme
    • Press & Media Inquiries
    • Working at HCSS
    • Global Futures Foundation
  • Click to open the search input field Click to open the search input field Search
  • Menu Menu

News

NOS over HCSS studie: Gastekort dreigt als niemand de regie neemt

October 5, 2021

De extreem hoge energieprijzen vanwege de schaarste aan gas zijn voor Nederland meer dan een incident. Dat betogen onderzoekers van The Hague Center for Strategic Studies in een zojuist gepubliceerd rapport, bericht de NOS. Volgens de onderzoekers moeten er moeilijke keuzes gemaakt worden, zodat Nederland niet in de kou komt te zitten. Vandaag buigen Europese regeringsleiders zich over de recordprijzen voor aardgas en de grote gevolgen die dit heeft voor huishoudens en bedrijven.

Er gaapt een ‘groot gat’ tussen de aangekondigde sluiting van het Groningenveld en het realiseren van grote hoeveelheden duurzame energie in de toekomst. In de tussenliggende periode is Nederland uitermate kwetsbaar voor extreme gasprijzen en zelfs energietekorten, zeggen de onderzoekers.

“Wij hebben op energiegebied twee grote uitdagingen: een nieuw CO2-neutraal systeem opbouwen en het bestaande systeem op een fatsoenlijke manier, zonder grote ongelukken, af te sluiten. Ook die tweede uitdaging verdient onze aandacht.” Dat schrijven de auteurs van het rapport, Jilles van den Beukel en Lucia van Geuns. Zij opperen een combinatie van oplossingen, zoals lange termijncontracten, strategische reserves en productie uit kleinere velden. Dat betekent wel dat de overheid de regie moet nemen, wil die tekorten voorkomen.

Afhankelijk van de markt

Voor Nederland waren hoge gasprijzen voorheen geen probleem, want er kon altijd meer gas uit Groningen worden gehaald. En daar werd ook goed aan verdiend. Maar na de aangekondigde sluiting van het Groningenveld is dat veranderd. Nederland is voor de import volledig afhankelijk van de dagelijkse marktprijzen, die nu ongekende hoogten bereiken.

De Nederlandse overheid heeft geen lange termijncontracten voor de import van gas uit het buitenland gesloten, ook al adviseerde de Gasunie dat wel. Buurlanden hebben een groot deel van de import wel afgedekt met vastgestelde lange termijntarieven: Duitsland voor 64 procent en België voor 36 procent. Het Nederlandse kabinet ging er tot nu toe van uit dat vraag en aanbod op de markt tot import tegen aanvaardbare tarieven zou leiden.

Om prijsschommelingen tegen te gaan, zou er ook meer ingezet moeten worden op strategische gasvoorraden. Nederland heeft drie grote gasopslagplaatsen in Norg (Drenthe), Grijpskerk (Groningen) en Bergermeer (Noord-Holland). Die opslagplaatsen zijn door de kou de afgelopen winter en in het voorjaar nog maar matig gevuld (voor 55 procent). Het gaat om commerciële opslagplaatsen van olie- en gasmaatschappijen die niet verplicht zijn om deze te vullen. Andere landen in Europa kennen die verplichting wel.

Vanwege het dichtdraaien van de gaskraan in Groningen wordt de productie van de zogenoemde kleine velden op land en in de Noordzee belangrijker, omdat die velden leveringszekerheid kunnen bieden. Ook hier schetsen de onderzoekers problemen. De vergunningsprocedures voor het aanboren van nieuwe velden duurt in Nederland veel langer dan in Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk, waardoor de animo bij olie- en gasbedrijven gering is. De gasvelden die nu geëxploiteerd worden op de Noordzee staan voor een groot deel te koop.

Ook gaat het kabinet uit van energiebesparing en een dalende vraag naar aardgas de komende jaren, maar daar plaatsen de onderzoekers kanttekeningen bij. Zelfs een toename van de vraag is volgens het rapport niet uitgesloten omdat het effect van de economische groei en het sluiten van kolen- en kerncentrales mogelijk groter is dan het effect van energiebesparende maatregelen. Daardoor zou het gastekort alleen maar groter kunnen worden. Extra maatregen zijn volgens de onderzoekers nodig, zoals het verder stimuleren van isolatie en installeren van hybride warmtepompen.

Strenge vorst

Maar de situatie is volgens de onderzoekers ook nu al nijpend: een strenge vorst kan deze winter al tot problemen leiden. Ondanks genoeg opslag- en transportcapaciteit kan Nederland niet garanderen dat er genoeg gas binnenkomt. De auteurs opperen daarom voor de komende jaren voortgang van de productie in Groningen en andere gevoelige maatregelen. “Vanuit een oogpunt van leveringszekerheid is het onverantwoord bestaande kolen- en kerncentrales te sluiten, zolang de leveringszekerheid van gas niet beter gewaarborgd is.”

Op dit moment is de afspraak tussen de overheid en de aandeelhouders van de NAM, Shell en het Amerikaanse ExxonMobil, dat Groningen tot uiterlijk 2028 op de waakvlam staat, voor het geval bij strenge winters er een echt tekort dreigt. Hoe snel Groningen helemaal gesloten wordt, hangt af van de ontwikkeling van de gasopslag in Grijpskerk, die moet overschakelen van hoog- naar laagcalorisch gas, dat huishoudens gebruiken.

Bron: nos.nl

Gastekort dreigt als niemand de regie neemt https://t.co/naIdoBDqjx

— NOS (@NOS) October 5, 2021

  • Share on Facebook
  • Share on X
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Lucia van Geuns
Jilles van den BeukelJilles van den Beukel

Related News

Related Content

De afnemende leveringszekerheid van aardgas in Nederland
Spraakmakers Op1: “Het probleem is dat Groningse gaskraan eigenlijk niet helemaal dicht kán op dit moment.”
Nederlandse gasvoorraden maar voor ruim de helft gevuld: ‘Energiecrisis is al gaande’

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Algemene Voorwaarden (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure
  • Ethical Standards
  • Manual for Responsible Use of AI

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Link to: Han ten Broeke bij Buitenhof: Hoe sterk is China? Link to: Han ten Broeke bij Buitenhof: Hoe sterk is China? Han ten Broeke bij Buitenhof: Hoe sterk is China? Link to: Kamervragen over mogelijke dataverzameling van Chinese drones Link to: Kamervragen over mogelijke dataverzameling van Chinese drones Kamervragen over mogelijke dataverzameling van Chinese drones
    Scroll to top Scroll to top Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!