Komende week zijn cruciale gesprekken over de toekomst van Oekraïne, waarbij een Oekraïense delegatie naar Washington komt en Amerikanen op bezoek gaan in Moskou. Europa probeert zich aan tafel te manoeuvreren, maar veel lijkt te worden bepaald door een machtsstrijd in het Witte Huis. Te gast: HCSS-defensiespecialist Peter Wijninga.
Anti-Europese facties grijpen de macht in Witte Huis: ‘Dit is een keerpunt, de Europese veiligheid is in gevaar’
De afgelopen week moet de geschiedenisboeken in gaan als een keerpunt in de geschiedenis, zegt Rob de Wijk. Nu de anti-Europese en Moskougezinde factie, onder leiding van vicepresident JD Vance steeds duidelijker de overhand krijgt in het Witte Huis loopt de Europese veiligheid groot gevaar, zegt hij in de podcast Boekestijn en De Wijk. ‘Maar men heeft het nog steeds niet door.’
Het begon met het Amerikaans-Russische ‘vredesplan’ voor de oorlog in Oekraïne dat uit de lucht kwam vallen en waarin de VS weinig meer was dan het doorgeefluik van de eisen uit het Kremlin. Kort daarop maakte de Amerikaanse gezant voor Oekraïne Keith Kellogg bekend dat hij zijn functie zou neerleggen. De oud-generaal maakt – naar verluidt op aandringen van de Russische president – plaats voor Steve Witkoff, die geen ervaring heeft met buitenlandbeleid en daardoor veel eenvoudiger te bespelen is door het Kremlin.
Niet eerder in de geschiedenis gebeurd
En omdat de Amerikaanse president niet veel meer is dan een speelbal van de facties binnen het Witte Huis komt de machtswisseling achter de schermen neer op het facto overlopen de regering naar de tegenstander, stelt de oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies HCSS. ‘Een land en een leider die zich bekeren tot de tegenstander, in dit geval Rusland: Ik kan me niet herinneren dat dit eerder in de geschiedenis is gebeurd.’
Deze week werd nog eens duidelijk hoe de kaarten achter de schermen nu liggen, toen uitlekte dat Witkoff aan de Russen had uitgelegd hoe ze Trump het best konden bespelen.
‘De machtsstrijd in het Witte Huis is in Poetins voordeel aan het uitvallen.’
Dat in Europa alle alarmbellen afgingen is dan ook meer dan terecht, stelt De Wijk, samen met Arend Jan Boekestijn (‘Amerika is een vazalstaat van Rusland geworden’) en HCSS-defensiespecialist Peter Wijninga in de podcast. In ijltempo werd een Europese delegatie opgetuigd om in te praten op Trump en te redden wat er te redden valt. Het is een ‘gevalletje schadebeperking’, denkt De Wijk. ‘Al het gedoe dat we denken: we kunnen het nog keren. Ik denk dat het echt vergeefs is.’
Kellogg
Dat het eerder wel vaker gelukt is om het Washington toch weer meer naar de Oekraïense en Europese belangen te laten kijken, had volgens De Wijk alles te maken met Kellogg, die nu aan de kant geschoven is ten gunste van ‘Poetin-bewonderaar’ Witkoff. De enorme wispelturigheid vanuit de VS, is volgens hem een voorname reden dat Poetin maar blijft doorvechten in Oekraïne. ‘Ook al gaat het klote aan het front en met de economie. De machtsstrijd in het Witte Huis is in zijn voordeel aan het uitvallen. Op deze manier kan hij zijn doelstellingen bereiken mét steun van Amerika.’
Meer dan ooit heeft Europa nu nodig dat politieke leiders opstaan en die de kiezers durven uit te leggen hoe groot het huidige gevaar is, zegt De Wijk. ‘De chaos van het Witte Huis moet je bestrijden met eenheid. Die is er wel op het hoogste niveau, maar niet op het electorale niveau. Het electoraat heeft het nog steeds niet door en wil er niet aan. De enige weg vooruit is eenheid.’
Bron: BNR Nieuwsradio, Boekestijn en de Wijk, 29 November 2025
Related Content
