Internationale handel is de motor van onze economie. Maar in een wereld die schuurt, verschuift en polariseert, is inzicht in geopolitiek voor bedrijven geen luxe — het is noodzaak. Hoe kan het Nederlandse bedrijfsleven zich beter voorbereiden op de mondiale onzekerheid?
Gewapende conflicten, diplomatieke spanning, invoertarieven: er gebeurt van alles in de wereld. Hoe beïnvloedt dat de wereldhandel? En wat kunnen de consequenties zijn voor Nederlandse ondernemingen die internationaal handel bedrijven? Welke delen van onze toeleveringsketens zouden binnen 48 uur stilvallen bij een geopolitieke crisis in Azië of het Midden-Oosten?
Geopolitical Annual Trade Risk Index (GATRI)
De internationale politiek verandert snel. Er is steeds minder aandacht voor gedeelde waarden zoals mensenrechten, milieubescherming en democratie. In plaats daarvan is er in toenemende mate sprake van een transactionele benadering: voor wat, hoort wat. Autocratische leiders — zoals die in China, Rusland en in steeds grotere mate ook de Verenigde Staten — drukken meer en meer hun stempel op het wereldtoneel. Dit vraagt ook van ondernemers dat zij zich verdiepen in geopolitiek.
Het bedrijfsleven krijgt nu houvast met een nieuw meetinstrument, ontwikkeld door het Datalab van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, in opdracht van de gezamenlijke Nederlandse World Trade Centers.
De Geopolitical Annual Trade Risk Index (GATRI) maakt de impact van diplomatieke, economische en militaire ontwikkelingen op de wereldhandel inzichtelijk. De index combineert diplomatieke, militaire en economische indicatoren tot één duidelijk cijfer. Denk aan handelsmaatregelen zoals heffingen of quota, maar ook aan politieke signalen zoals VN-toespraken.
Lancering door Rob de Wijk op World Trade Day
GATRI werd officieel gelanceerd op maandag 2 juni 2025 in Eindhoven, tijdens een exclusief symposium ter gelegenheid van World Trade Day, georganiseerd door World Trade Center Nederland, HCSS, de High Tech Campus en Mikrocentrum.
Keynote spreker professor Rob de Wijk lichtte de laatste geopolitieke trends toe, en besprak wat dit betekent voor de internationale handel. Samen met Freerk Faber, boardmember WTC NL, Europe en World Trade Centers Association, onthulde Rob de Wijk vervolgens de Geopolitical Annual Trade Risk Index. HCSS datawetenschapper Maarten Vonk gaf daarna een demonstratie van de Index voor het aanwezige publiek in Eindhoven en de kijkers van de livestream, die naar alle World Trade Centers wereldwijd werd uitgezonden.
Aansluitend ging een panel van topondernemers in gesprek over de risico’s, kansen en toekomst van internationale handel in een onvoorspelbare wereld, met onder andere Gerben Edelijn (CEO Thales Nederland), Peter Berdowski (Voorzitter Raad van Commissarissen, Boskalis), Maurice Geraets (Executive Director, NXP) en Dirk-Jan Brouwer ( Plaatsvervangend Directeur Economische Advisering en Beleidsontwikkeling, Ministerie van Buitenlandse Zaken).
Geopolitieke Due Diligence
Het belang van de internationale handel in goederen en diensten is groot. Ruim een derde van ons nationaal inkomen wordt ermee verdiend. Kennis en begrip van internationale ontwikkelingen zijn dus essentieel voor ondernemingen in deze veranderende wereldorde, zo benadrukten de organisatoren.
GATRI moet daartoe als hulpmiddel dienen. De index gaat dit jaar van start met een beginscore van 100. Een stijgende index wijst op gunstige ontwikkelingen voor de handel; een daling betekent juist risico’s en verstoringen, en dus een verslechtering van de internationale handelsdynamiek.
De Index moet ondernemers een beter inzicht geven in de gevolgen die geopolitieke veranderingen hebben op het mondiale handelsklimaat, en hen in staat te stellen om handelsrisico’s beter in te schatten. Daarvoor worden nauwgezet de ontwikkelingen op diplomatiek, militair en economisch gebied gemonitord.
HCSS analisten en datawetenschappers voeden GATRI met informatie uit zo’n 5 miljoen geaggregeerde datapunten uit 180 verschillende landen. Elk jaar volgt een update.
Meer weten?
GATRI is gratis te raadplegen via https://gatri.app.hcss.nl/
Op onze landing page kunt u ook de explainer video en methodologie raadplegen.
Related Content
