CDA-leider Buma had de euvele moed de uitslag van het komende referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) bij voorbaat naast zich neer te leggen. Het eerste relletje binnen de coalitie was geboren.
Ik was blij met Buma. Het referendum komt als mosterd na de maaltijd omdat het regeerakkoord stelt: ‘van het willekeurig en massaal verzamelen van gegevens van burgers in Nederland of het buitenland (‘sleepnet’) kan, mag en zal geen sprake zijn’. Daarmee is een belangrijke grief van de initiatiefnemers van het referendum weggenomen en mag Buma de uitslag bij voorbaat naast zich neer leggen.
De CDA-leider deed bovendien wat tijdens het vorige referendum ook had moeten gebeuren: duidelijk maken wat je met de uitslag doet. Het is een raadgevend referendum, dus mag dat. Bovendien moet je als politicus niet vooraf met de bezweringsformule komen dat de uitslag serieus wordt genomen terwijl je dan al weet dat de Wiv er gaat komen. Dat is kiezersbedrog.
Precies dat ging fout met het EU-Oekraïne-referendum. Iedereen kon weten dat door een ‘nee’ het verdrag niet van tafel was. De belangen waren voor Nederland te groot. Dus kwam er een verklaring met wat open deuren. Zo zou het verdrag geen opmaat voor EU-lidmaatschap van Oekraïne zijn.
Het zal nu niet heel anders gaan. De Wiv wordt niet afgeschoten. Hooguit zal er wat aan het toezicht op de inlichtingendiensten worden geknutseld. De vorige wet stamde uit het digitale stenen tijdperk, toen nog werd gedacht dat alle dataverkeer door de ether zou gaan. Inmiddels gaat 90 procent via de kabel, maar de inlichtingendiensten mochten daar niet bij.
Volgens de studenten van sleepwet.nl is grootschalige interceptie helemaal niet nodig want de ‘daders van aanslagen in bijvoorbeeld Brussel en Parijs waren al bekend bij de geheime diensten en opsporingsinstanties’ en door die massale interceptie worden ook de data van onschuldige burgers voor drie jaar opgeslagen. Inmiddels is er genoeg bewijs dat bulk interception, zoals dat formeel heet, wel degelijk aanslagen heeft voorkomen. Bulk interception is overigens wat anders dan het willekeurig en massaal verzamelen van gegevens van burgers
Ik vraag mij af of de initiatiefnemers dat weten. In Stand.nl meldde initiatiefnemer en logicastudent Luca van der Kamp op 10 oktober dat hij de wet deels had gelezen, dat hij de overheid niet vertrouwt omdat die mag afluisteren. Hij verwijst naar clubs als Amnesty International voor de feitelijke onderbouwing van zijn argumentatie. Ik leer mijn studenten eerst bronnen te raadplegen, het onderwerp goed te bestuderen en dan zelf tot een conclusie te komen.
Het deed mij denken aan het vorige referendum. Ook toen verdiepten sommige initiatiefnemers zich niet echt in de materie. Ook toen was het initiatief vooral ingegeven door wantrouwen in de overheid.
Maar het belangrijkste is dat de tegenstanders van de Wiv moeten uitleggen hoe ons land in de huidige tijd dan wel tegen aanslagen kan worden beschermd. Die vraag stel ik ook aan cabaretier/televisiepresentator Arjen Lubach die met publiek geld de publieke omroep gebruikte om het referendum mogelijk te maken.
De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw.
Photo credit: Foter.com
Experts
Related Content
