Het eerste bezoek van Rex Tillerson, de nieuwe Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, aan Azië vindt plaats op een moment dat het daar verre van stabiel is.
Zuid-Korea zit even zonder president. China trekt zich niets aan van de uitspraak van het Permanente Hof van Arbitrage dat zijn claims op de Zuid-Chinese Zee ongegrond zijn. En Noord-Korea testte eerder deze maand vier raketten die op 125 km van Japan in zee terechtkwamen. Bovendien lijkt een nieuwe kernwapentest aanstaande.
Noord-Korea wordt de eerste test voor het buitenlandbeleid van Tillerson. Niemand weet welk beleid hij gaat voeren en of hij enige invloed op president Trump heeft. Wel weten we dat Trump al voor zijn inauguratie ‘it won’t happen’ twitterde toen bekend werd dat de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un over een paar jaar Amerika zou kunnen bestoken. Ook riep Trump dat hij Japan en Zuid-Korea niet zou helpen als ze niet voor hun eigen verdediging zouden gaan betalen.
Dit soort kreten vormen geen strategie, terwijl die heel hard nodig is om Kim in toom te houden. Zeker is dat Tillerson flink in de weer is om de druk verder op te voeren. Dat kan door de sancties te verharden, het rakettenschild in Zuid-Korea te versterken, de cyberaanvallen op het nucleaire programma te intensiveren en het kernwapenprogramma te bombarderen. Het zal allemaal geen zin hebben. Want ondanks vele jaren van de hardste sancties geven de Noord-Koreanen geen krimp.
Communistisch openluchtmuseum
Door die sancties is Noord-Korea hooguit een van de buitenwereld afgesloten communistisch openluchtmuseum met bijbehorende klederdracht en oude ambachten geworden dat zijn geld en creativiteit vooral stopt in de ontwikkeling van kernwapens en raketten. Verdere economische sancties zullen net als de vorige geen effect hebben. Cyberaanvallen en bombardementen ook niet, omdat het nucleaire programma te goed beschermd is. Bovendien kan Kim Amerikaanse militaire actie vergelden met artillerieaanvallen op Seoul, waardoor een regionale oorlog ontstaat.
Tillersons opvoeren van de druk zegt daarom meer over de onervarenheid van de Amerikaanse administratie dan over de te verwachten reactie van Kim.
Alleen China kan Noord-Korea de nek omdraaien door er geen olie meer naar te exporteren. Amerika zou overwegen China onder druk te zetten om precies dat te doen. Maar China onder druk zetten helpt ook niet, want dat land laat zich niet onder druk zetten. Bovendien willen de Chinezen geen chaos langs de grens als Kims regime ten onder gaat. De chaos die dan ontstaat, raakt China direct.
Blijft over: praten. Helaas, Tillerson verwierp een Chinees voorstel om alle oefeningen in de regio op te schorten in ruil voor bevriezing van het Noord-Koreaanse nucleaire testprogramma. Trump twitterde dat zowel Noord-Korea als China zich ‘very badly’ gedroegen, waarop Tillerson bevestigde dat praten er niet in zit.
En toch is praten nodig omdat alle andere opties niet of averechts zullen werken of tot een nieuwe oorlog kunnen leiden. De ingrediënten van een deal zijn duidelijk: bevriezing van het kernwapenprogramma in ruil voor het verlichten van de sancties en een Amerikaanse niet-aanvalsgarantie. De vraag is wanneer de Amerikanen dit gaan inzien.
De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw.
Photo credit: Baron Reznik via Foter.com / CC BY-NC-SA
Experts
Related Content
